De komende dagen zullen we vrijwel zeker zeer wisselende coronacijfers zien, die niet zoveel zullen zeggen over de verspreiding van het virus. De weekeinden zorgen altijd al voor een vertraging in de rapportages en dit effect zal met kerst nog groter zijn. Dat zijn drie opeenvolgende ‘vrije dagen,’ waarop naar verwachting minder mensen zich laten testen en er bovendien minder mensen aan het werk zijn.
In de zorg en bij beleidsmakers is de vrees groot dat eerst de kerstdagen en vervolgens de jaarwisseling zullen zorgen voor een sterk oplopend aantal besmettingen. Maar dat zal niet meteen duidelijk worden. Na de gedeeltelijke lockdown begin dit jaar duurde het zo’n veertien dagen voordat er een daling te zien was in de dagelijkse cijfers: eerst is er de incubatietijd van vijf à zes dagen voordat mensen klachten ontwikkelen, dan volgt de test en de verwerking daarvan en daarna nog de rapportages richting de GGD en het RIVM. Tussen een besmetting en de zichtbaarheid in de cijfers zit dus sowieso nogal een tijdsverloop en dat kan in deze periode van het jaar alleen nog oplopen.
Volgens alle berekeningen worden juist deze dagen de effecten zichtbaar van de meest radicale lockdown die we in ons land hebben gezien én zullen nieuwe meldingen minder efficiënt verwerkt kunnen worden. Het gevolg naar alle waarschijnlijkheid: een optimistisch stemmende daling.
Maar in de dagen na het lange weekeinde komen die meldingen alsnog binnen en zullen dan de cijfers dus weer opstuwen. Over de effecten van kerst op de epidemie zegt dat dus niets: er is alleen sprake van het inhalen van een opgelopen achterstand bij de registratie van het aantal positief geteste mensen.Volgens alle berekeningen worden juist deze dagen de effecten zichtbaar van de meest radicale lockdown die we in ons land hebben gezien én zullen nieuwe meldingen minder efficiënt verwerkt kunnen worden. Het gevolg naar alle waarschijnlijkheid: een optimistisch stemmende daling.
Twijfels over sneltest
Zo rond de jaarwisseling hebben we een beter beeld van de gevolgen van samenkomsten op Eerste en Tweede Kerstdag. Geen goed nieuws is dat twijfel is gezaaid over de antigeensneltests van de Amerikaanse farmaceut Abbott, die worden gebruikt in verschillende GGD-teststraten. De NOS meldde dat onderzoek in het Leids Universitair Medisch Centrum heeft uitgewezen dat deze test liefst 40 procent van de besmettingen mist. De fabrikant ontkent een dergelijke onbetrouwbaarheid, maar veel mensen hebben in de aanloop naar kerst een sneltest gedaan om met een gerust hart ergens op bezoek te kunnen gaan. Heeft het LUMC gelijk, dan bestaat er een gerede kans dat een deel van hen toch een verspreider van het virus is (geweest).
Struisvogelgedrag
Daarnaast zijn er mensen die zich juist in deze tijd bewust niet hebben laten testen omdat ze vreesden voor een gedwongen quarantaine. Dat struisvogelgedrag kan eveneens het aantal besmettingen nog doen oplopen. Om die reden wordt ook de jaarwisseling met gemengde gevoelens tegemoet gezien. Mocht het dan ergens uit de hand lopen en er gewonden vallen, dan is het maar de vraag of er op de afdelingen Spoedeisende Hulp en Acute Zorg in ziekenhuizen voldoende personeel is om mensen te behandelen. ‘De mensen zijn al op, de rek is eruit. Nu personeel van andere afdelingen weer allemaal moet bijspringen voor de Covid-zorg, wordt het spannend hoe het op de Spoedeisende Hulp zal gaan. Daar kan dus waarschijnlijk niemand bijspringen als het druk wordt,’ waarschuwde bestuurder Elise Merlijn van FNV Zorg en Welzijn.
Ziekteverzuim
Het ziekteverzuim onder zorgpersoneel is deze maand ongekend hoog. Daar komt bij dat er maar mondjesmaat verlof mag worden opgenomen. ‘Wie een dag vrij is, staat op een reservelijst en moet onmiddellijk aantreden als het in het ziekenhuis over de rand loopt,’ aldus Merlijn. De enige oplossing is volgens de vakbond dat ‘iedereen zich gedraagt tijdens de jaarwisseling,’ maar de voortekenen zijn n niet gunstig. Bovendien: wanneer blijkt dat velen zich momenteel niet strikt aan de regels houden en elkaar toch opzoeken, ziet het zwaar overbelaste zorgpersoneel na de eerste week van januari misschien de derde coronagolf langskomen. ‘En het houdt echt een keer op.’
