In Zwolle nog veel te winnen om fietsveiligheid te verbeteren

Edwin Koster van de Fietsersbond houdt in Zwolle de ontwikkelingen met fietsverkeer nauwlettend in de gaten. Er schort her en der nog wel wat aan de fietsveiligheid, maar er zijn ook verbeteringen. Bewust verkeersgedrag, elkaar iets willen gunnen geeft meer veiligheid in het verkeer dan alle maatregelen bij elkaar.

Edwin Koster is niet alleen fietser (woon-werkfietser, ligfietser en ouder met kindfietser) maar ook automobilist. Hij zegt: ''In al die 'rollen' ervaar ik het verkeer telkens weer anders. Ik heb geleerd dat ergernis niet helpt, maar anticiperen op gedrag juist wel. Meedenken met de andere verkeersgebruikers. Niet te snel op een kruising af, richting aangeven of hand uitsteken en ruimte geven aan andere weggebruikers. Bewuster verkeersgedrag is een van de sleutels tot veiliger verkeer''

Volgens Koster valt er in Zwolle nog veel te winnen om fietsveiligheid te verbeteren. Tijdig beheer en onderhoud van de fietsroutes, en dan met name het verschil in kwaliteit tussen de recent aangelegde fietsstraten en -paden en de oudere begint zorgelijk te worden. Verder zou bij het ontwerp of herzien van de fietsinfrastructuur de 'piekbelasting' meer gewicht mogen krijgen. Koster: ''Te vaak hoor ik ontwerpers en bestuurders nog zeggen dat je niet op de piek moet ontwerpen, dat is te duur maar blijkt het vaak te knellen in de ochtendspits. Bredere paden, grotere opstelvakken, inhaalstroken, zwaan kleef aan punten zorgen voor betere spreiding van de 'fietszwerm'. Maar ook het gedrag van de weggebruikers kan beter. Het is een samenspel van factoren.

Wat betreft de elektrische fietsers (e-bikes) zijn we al aan de late kant wat betreft de veiligheid. De ontwikkelingen gaan snel en de besluitvorming en financiering juist langzaam dat zet ons op achterstand. De hogere snelheid van de e-fiets maakt dat bochten niet meer voldoen. De hogere snelheid maakt ook dat inschatten lastig wordt, intervallen minder worden. Dat gaat op rotondes lastiger worden. Automatische snelheid beïnvloeding zou kunnen helpen maar dat vereist landelijke of misschien wel Europese regels. Dat zou overigens dan ook voor auto’s kunnen gelden.

Wat betreft de fietsstraten is Koster niet helemaal tevreden. Sommige fietsstraten voldoen wel, andere niet. Het is een kwestie van maatwerk. Het weren van bussen creëert ook weer problemen op lijnvoering van de bus. Het vraagt vooral een overall plan en willen leren van de ervaringen tot op heden. Soms is een brede fietsstrook beter dan brede fietsstraat.

Het actief ontmoedigen van autoverkeer in de binnenring van Zwolle is lastig en roept weerstand op terwijl de autogebruiker moet ervaren dat lopen of fietsen soms sneller is. Er zijn allerlei onderzoeken die bewijs leveren dat het ook goed is voor welzijn. Maar de groei die fietsgebruik nu al doormaakt vraagt wel om ruimte. Een bredere fietsstrook maakt een rijbaan al smaller. Een paar parkeerplaatsen minder omdat daar fietsen gestald kunnen worden en het trottoir vrij blijft van fietsen, zo gaat het geleidelijk. Er komt een nieuw evenwicht. De dominantie van auto in de binnenstad neemt af en dat waardeert de inwoner en de bezoeker van de stad. Het vraagt tijd en geleidelijkheid. Het autoluw maken om de fietser te beschermen zijn keuzes, maar heeft consequenties, die moet je weten en willen accepteren.

Er zijn al in Zwolle voorbeelden van deze doorfietsroutes. Onder de Ceintuurbaan liggen tunnels, over de Blaloweg een fietsbrug en er zijn vrijliggende fietspaden die de stad ingaan. Maar er zijn ook missing links en bad designs. Voorbeeld is de fietsverbindingen tussen Aa-landen en stad. Bijvoorbeeld verbindingen oversteek Middelweg naar Bisschop Willebrandlaan. De Zwartewaterallee vormt een barrière. Overigens kan een slimmer groenlicht regime voor fietsers bij de kruisingen ook al helpen. Fietsers hebben net als veel andere weggebruikers een hekel aan wachten, dus als met aanpassen van de snelheid er een groen licht is, helpt het al. Wij denken ook dat “bewegwijzering” of misschien nog beter route aanduiding gaat helpen. Als in het wegdek bijvoorbeeld een tekst met pijl staat ‘binnenstad’ of 'centrum' kan dat een route ook verbeteren.

Een slecht voorbeeld is de fietsoversteek richting binnenstad bij Rodetorenbrug; fietsers worden geacht twee keer over te steken maar het wachten duurt lang dus wordt voetgangers-oversteek gebruikt. En niet alleen door jeugd constateert de Fietsersbond. Dat is ander gedrag dan wat bij ontwerp is bedacht. Een mooie nieuwe route kan door zulke onhandigheden minder aantrekkelijk zijn en in ieder geval de beleving doen afnemen en dat gevoel kan lang aanhouden. Wil je dat als stad? Nog een voorbeeld vanaf de nieuwste fietsbrug (Zalnebrug) richting Wijthmen kan je alleen via een fietsgootje het fietspad richting kanaalweg bereiken. Dat valt niet met een e-fiets. Denken in routes en dus over plangrenzen heen (willen) kijken en ontwerpen is iets wat we bepleiten als fietsersbond. Hierbij ook actueel voorbeeld; op bij de kruising Leo Majorlaan en wethouder Alferinkweg is asfalt gelegd, echter in het middenstuk richting Hortensiastraat zijn de losse tegels blijven liggen. Dan kan je als wegbeheerder niet (meer) claimen dat je goed overzicht hebt.

Het advies van de fietsersbond is om na te denken over 'recreatieve routes' om en door de stad. Er zijn bij ons voldoende ideeën om met kleine ingrepen verkeerssituaties te verbeteren. De de situatie in Zwolle is over het algemeen goed. Het streven is om het beter te maken en in lijn met uitgesproken (fiets)ambities!