Anesthesiologen Peter Holtman en Gertjan Zwart: Goede pijnstilling in plaats van operatie bij heupbreuk kwetsbare oudere
Moet je een kwetsbare oudere altijd een heupoperatie aandoen? Steeds vaker is het antwoord daarop “nee”. In Isala zijn 2 alternatieve behandelingen beschikbaar: De PENG-blokkade en sinds kort ook de SPING-blokkade. Beide zijn effectief tegen de pijn maar veel minder ingrijpend dan een operatie. Anesthesiologen Peter Holtman en Gertjan Zwart zijn blij dat ze dit patiënten kunnen aanbieden.
De PENG-blokkade bestaat al wat langer als alternatief voor de operatie. Sinds vorig jaar is er daar de SPING-blokkade aan toegevoegd, een techniek bedacht door anesthesiologen van het Amphia ziekenhuis in Breda. Isala is één van de ziekenhuizen die snel volgde met het toepassen van deze techniek en meedoet aan onderzoek dat moet uitwijzen of de SPING-blokkade landelijk ingevoerd kan worden.
Gertjan: ‘Deze manieren van pijnstilling voorzien in een behoefte die enorm aan het toenemen is. Patiënten voor wie een operatie een brug te ver is. Bijvoorbeeld omdat ze ernstig dement zijn of een korte levensverwachting hebben vanwege andere aandoeningen.’ ‘Een lange tijd wisten we niet hoe we deze mensen op een andere manier van hun pijn konden afhelpen’, vertelt Peter. ‘Sterker nog, tot een aantal jaren geleden dacht niemand daar over na. Niet opereren werd als onmenselijk beschouwd omdat iemand dan veroordeeld was tot pijn en bedlegerigheid, met alle complicaties van dien tot overlijden. Met deze 2 technieken hebben we eindelijk een goed alternatief.’
Hoe werkt het?
Bij een SPING-blokkade krijgen patiënten een injectie met fenol toegediend die zenuwen uitschakelt. Dit zorgt ervoor dat de pijnsignalen van de heupbreuk niet meer naar de hersenen toegaan. Het nadeel is dat verschillende zenuwen hiermee voorgoed stukgaan en patiënten hun been na deze behandeling niet meer kunnen gebruiken. Deze techniek is dus niet geschikt voor mensen die nog kunnen en willen lopen. Met een PENG-blokkade worden de pijn en gevoelszenuwen rondom de heupkop verdoofd en blijft de motoriek gespaard.
Met beide technieken kunnen de anesthesiologen de pijn van patiënten aanzienlijk verlichten en zijn patiënten beter te verzorgen. Het doel is kwaliteit van leven in een kwetsbare situatie waarbij ongewenste bijwerkingen en problemen voorkomen worden en patiënten zo snel als mogelijk uit het ziekenhuis naar de juiste verzorgingslocatie gaan.
Goede afstemming met specialismen
De anesthesiologen in Isala hebben tot nu toe ongeveer 50 patiënten van hun pijn af geholpen met de SPING-blokkade. Met de PENG-blokkade een veelvoud daarvan. Peter: ‘Dankzij goede samenwerking met de Spoedeisende hulp, Traumatologie en Ouderengeneeskunde kunnen wij deze technieken bij de juiste patiënten toepassen.’
‘Afstemming tussen de verschillende disciplines en met de patiënt en diens familie is hierin heel belangrijk. Gezamenlijk nemen we het besluit wat het beste voor iemand is. Beide behandelingen zijn uitsluitend bedoeld voor patiënten die hun eindfase hebben bereikt. Die mensen kunnen we nu een goed alternatief bieden voor een zware operatie, die hen geen extra kwaliteit van leven zou opleveren.’
De toekomst
Gertjan: ‘Uiteindelijk willen we voorkomen dat deze mensen überhaupt op de Spoedeisende hulp terechtkomen. Het ideaalbeeld is dat een specialist Ouderengeneeskunde of huisarts bij ons aangeeft dat zij een cliënt hebben liggen die geen operatie meer aankan maar wel pijn heeft en dat zij hun cliënt rechtstreeks naar ons kunnen doorsturen voor deze vormen van pijnstilling.’
Meest Gelezen
Vernieuwd parkeerbeleid in Zwolle maakt meer ruimte én groen in een leefbaar Zwolle
Opvang vluchtelingen aan de Professor Feldmannweg in Zwolle-Zuid lijkt van de baan
Windesheim opgeschrikt door explosie in het holst van de nacht
Een verdachte appje, email of SMS-bericht: de politie waarschuwt
