Zwolle staat aan de vooravond van een nieuwe en ambitieuze ontwikkeling in het Stadshart: het Noorderkwartier. Dit gebied, waar onder andere het oude Belastingkantoor, Hedon, De Spiegel, het Noordereiland, Collectie Overijssel en parkeergarage Diezerpoort liggen, wordt omgevormd tot een levendige en groene stadswijk. Wonen, cultuur, bedrijven, horeca en voorzieningen komen hier op unieke wijze samen. De plannen zijn vastgelegd in het Ruimtelijk Ontwikkelplan, waarover de gemeenteraad binnenkort beslist.
In het Noorderkwartier komen 750 nieuwe woningen en een stadspark aan de singel. Het gebied bouwt voort op de rijke culturele identiteit van Zwolle, met iconen zoals Theater de Spiegel en De Librije én nieuwe voorzieningen zoals een openluchttheater, een cultuurplein en een basisschool. Het Noorderkwartier wordt zo het creatieve hart van de stad, met veel waarde voor de wijk Dieze, de binnenstad en de regio.
De 750 woningen bestaan uit een mix van grondgebonden huizen en appartementen. Daarvan wordt 50% betaalbaar; 20% van het totaal is sociale huur. Naast nieuwbouw worden ook bestaande gebouwen omgevormd tot woningen. Bijzonder aan het plan is dat veel naoorlogse gebouwen een tweede leven krijgen. Ze worden uitgebreid met een extra verdieping of omgevormd waardoor de identiteit van het gebied wordt benut. Ook past het binnen de duurzaamheidsambities van de gemeente en het Rijk. Het Ruimtelijk Ontwikkelplan volgt op de gebiedsvisie uit 2023.
De binnenstad wordt hiermee uitgebreid en Dieze wordt socialer en levendiger door nieuwe maatschappelijke voorzieningen zoals een vernieuwde basisschool, kleinschalige bedrijven en horeca. Het Noorderkwartier wordt grotendeels autovrij, met een stadspark dat ruimte biedt voor ontmoeting en beweging. Ook komen er een openluchttheater en een cultuurplein, die de levendigheid in de wijk versterken. Bewoners en bezoekers parkeren in verschillende buurthubs of in de centrumhub Diezerpoort.
Wethouder Stadshart Anja Roelfs: “Ik ben bijzonder trots op wat we hier aan het realiseren zijn. Zwolle groeit en daarmee ook onze regionale functie. Hier creëren we de uitbreiding van de binnenstad met een heel mooi programma en met meer functies. Het Noorderkwartier wordt een plek waar mensen van alle leeftijden en achtergronden zich thuis kunnen voelen. Een dynamische wijk met moderne stadsvoorzieningen, volop groen en een rijk cultureel aanbod. Denk aan een wandeling in het Singelpark, een theatervoorstelling in de buitenlucht of een terrasje met uitzicht op het water. Samen creëren we een gemeenschap waar ontmoeten, ontspannen en genieten centraal staan. Het Rijk kende vorig jaar voor het Noordereiland extra geld toe in de vorm van een woningbouwimpuls, wat het belang van dit gebied voor Zwolle en de regio aantoont”.
Het Noorderkwartier herstelt historische verbindingen. Het nieuwe Singelpark en een brug voor voetgangers en fietsers verbinden het Noordereiland en de binnenstad met Dieze. Ook wordt parkeergarage Diezerpoort omgevormd tot een moderne centrumhub.
Ruimte voor waterberging in extreme situaties
Een bijzonder kenmerk van het binnenstadsgebied is dat het buitendijks ligt en direct in verbinding staat met het IJsselmeer. Dit betekent dat het waterpeil in de grachten rondom het Noorderkwartier in de toekomst wel drie meter kan schommelen. Om voorbereid te zijn op extreme weersomstandigheden, wordt in het park- en singelgebied extra ruimte gecreëerd voor wateropvang. Dit sluit aan bij de Zwolse verstedelijkingsstrategie: ‘Warme harten in een klimaatbestendige delta’.
Tijdens informatieavonden, wijkbezoeken, 1-op-1 gesprekken en via een klankbordgroep konden veel buurtbewoners en belangenpartijen hun ideeën delen.
Het stedenbouwkundig bureau West8 heeft samen met de eigenaren van het Noorderkwartier de ideeën, plannen en ambities vertaald in het Ruimtelijk Ontwikkelplan. Dat deden ze samen met de eigenaren in het Noorderkwartier; de Gemeente Zwolle, Rijksvastgoedbedrijf, VanWonen en KondorWessels Projecten. En met woningcorporatie deltaWonen.
De vaststelling van het Ruimtelijk Ontwikkelplan vormt de basis voor verdere uitwerking in een omgevingsplan. De volledige realisatie duurt naar verwachting 10 tot 15 jaar.
Ondertussen worden nu al initiatieven gestimuleerd om het gebied levendiger te maken; zoals het maken van moestuinen, sportactiviteiten en andere evenementen brengen bewoners en bezoekers samen. Ontmoeting en creativiteit staan nu al centraal, waardoor het Noorderkwartier een inspirerende plek wordt die steeds meer tot leven komt.
De start van de woningbouw op Noordereiland is gepland voor 2027. Daaraan vooraf wordt de locatie gesaneerd en de parkeergarage gesloopt. Dat betekent dat de garage sluit in januari 2026. De alternatieven daarvoor zijn nu op orde. Om de sluiting van het Noordereiland op te vangen heeft de gemeente ingezet om extra tijdelijke parkeerplekken beschikbaar te hebben in en rondom het Noorderkwartier. Zo komen er ruim 230 extra plekken op het parkeerterrein achter het Belastingkantoor aan de Drijbersingel, inclusief plekken voor mindervaliden en plekken voor het laden van elektrische auto’s.
Bewoners en ondernemers rondom het Noordereiland en bezoekers aan het Stadshart worden ruim van tevoren via een communicatiecampagne geïnformeerd en naar alternatieve locaties geleid. Ook worden de bezoekers aan de stad via het parkeerverwijssysteem al voor de sluiting actief verwezen naar beschikbare parkeerplekken.
Zwolle werkt aan een gastvrije, leefbare en bereikbare binnenstad. Er komt meer ruimte voor voetgangers, fietsers, groen en bijvoorbeeld terrassen. Tegelijkertijd werkt Zwolle aan alternatieven, zoals mobiliteitshubs en deelvervoer. Er komt een netwerk van goed bereikbare mobiliteitshubs in en rondom de binnenstad. Bezoekers en bewoners parkeren daar hun auto en lopen eenvoudig naar de binnenstad of hun woning, stappen over op een ander vervoermiddel (bijvoorbeeld deelfietsen – scooters en openbaar vervoer) en maken er gebruik van bepaalde voorzieningen, zoals bijvoorbeeld een fietsenmaker, wasserette of horeca. Onderdeel van de aanpak is ook dat de komende jaren geleidelijk parkeerplekken op straat verdwijnen. Tegelijkertijd wordt het parkeren in de accommodaties rondom de binnenstad per 1 januari 2026 goedkoper.
Deze ontwikkelingen vragen om een goede regie op de planning en capaciteit. In de stad moet het parkeer- en aanrijdsysteem op orde zijn en er moeten voldoende parkeerplaatsen blijven. Zwolle gebruikt de parkeerbalans Stadshart als slim hulpmiddel om de effecten van veranderingen in de stad te meten, het aantal vrije parkeerplaatsen bij te houden en vooruit te kunnen plannen. Vertegenwoordigers uit de binnenstad, Platform Bereikbare Binnenstad, adviseren hierover mee.
Het Noorderkwartier is onderdeel van het programma Stadshart (oude binnenstad en omliggende buurten). Meer informatie over het Noorderkwartier is te vinden op: www.noorderkwartier.zwolle.nl.