Wie wil slagen voor het rijbewijs heeft in Zwolle de beste kans. De slagingskans is maar liefst bijna zestig procent. Dat blijkt uit onderzoek van rijschool Souldrive die analyse heeft uitgevoerd op basis van cijfers van het CBR.
De rijschool is er achter gekomen dat niet iedere kandidaat dezelfde slagingskansen heeft en dat het per stad sterk verschilt. Daardoor zijn er vragen over de eerlijkheid en gelijkheid voor de examenkandidaten.
Het onderzoek van Souldrive richt zich op de grootste 20 stede in Nederland en daarop is het gemiddelde slagingspercentage berekend. Uit dit onderzoek blijkt dat de slagingskans in Rotterdam vele malen kleiner is dan in Zwolle. De verschillen zijn niet marginaal, maar structureel. Ze roepen de vraag op in hoeverre externe factoren, zoals verkeersdrukte, examenomstandigheden of locatiegebonden stress, van invloed zijn op de kans van slagen. De resultaten laten zien dat de stad waarin je examen doet een grotere rol speelt dan vaak wordt gedacht.
De uitgesproken verschillen in slagingspercentages tussen steden zijn opvallend. Hoewel elke kandidaat officieel aan dezelfde eisen moet voldoen, blijken omgevingsfactoren een aanzienlijke rol te spelen in het uiteindelijke resultaat. Meerdere externe onderzoeken ondersteunen dit beeld en wijzen op structurele invloeden die per regio verschillen.
De belangrijkste verklarende factoren die uit zowel het onderzoek als bestaande literatuur naar voren komen, zijn:
De opsomming laat zien dat slagingskansen veel meer worden beïnvloed door de omgeving dan vaak wordt aangenomen. De combinatie van verkeersomstandigheden, opleidingskwaliteit en subjectieve factoren tijdens het examen maakt dat niet iedere kandidaat onder gelijke omstandigheden examen doet.
''Dit roept de vraag op of landelijke normering en gelijkwaardigheid binnen het rijexamenstelsel wel voldoende zijn gewaarborgd. Een eerlijker examen begint mogelijk bij meer bewustzijn van deze regionale verschillen.''
De uitkomsten van dit onderzoek zijn niet alleen interessant, maar ook praktisch relevant. Voor rijscholen bieden de verschillen in slagingspercentages per stad een kans om kritisch te kijken naar hun lesaanpak en begeleiding. In regio’s met lage slagingspercentages kunnen instructeurs zich bijvoorbeeld meer richten op faalangstreductie, verkeersinzicht en oefenen op complexe routes.
Voor leerlingen en ouders kan deze informatie helpen bij het kiezen van een rijschool of zelfs een examencentrum. Bewustwording van regionale verschillen kan leiden tot betere voorbereiding en realistische verwachtingen.
Voor beleidsmakers en het CBR ligt hier een kans om eerlijkere omstandigheden te creëren. Denk aan het standaardiseren van examenroutes, het monitoren van examinatorvariatie of het aanbieden van extra begeleiding in regio’s met structureel lage slaagkansen.
Het onderzoek laat zien dat de locatie waar een kandidaat examen doet een aanzienlijke invloed heeft op de slagingskans. Hoewel de eisen voor het praktijkexamen overal gelijk zijn, blijkt uit zowel onze analyse als externe bronnen dat stedelijke factoren, examenomstandigheden en instructieverschillen zorgen voor ongelijke uitkomsten.
De verschillen tussen steden als Amsterdam en Zwolle zijn te groot om toeval te zijn. Dit roept vragen op over de eerlijkheid van het huidige systeem en de mate waarin alle kandidaten een gelijk speelveld hebben.
We roepen op tot meer onderzoek, meer bewustwording en gerichte maatregelen. Alleen zo kunnen we toewerken naar een praktijkexamen dat niet alleen juridisch, maar ook praktisch gelijkwaardig is voor iedereen.