Spreidingswet verlicht druk op gemeenten die nu al veel asielzoekersopvangen

De gemeenten, zoals Zwolle, die al veel asielzoekers opvangen krijgen minder druk opgelegd nu de spreidingswet er vermoedelijk komt. Zwolle doet veel aan opvang van asielzoekers, maar veel gemeenten ook niet. Die kunnen met de spreidingswet worden gedwongen asielzoekers op te vangen. Een eerlijke(re) opvang van asielzoekers in Nederland en een oplossing voor het overvolle aanmeldcentrum in Ter Apel. Er zijn in Nederland 162 gemeenten (van de 342) die niets aan opvang doen.

De Spreidingswet is om meerdere reden een noodzakelijke oplossing om uit de opvangcrisis te komen. De wet zorgt ervoor dat asielopvang niet langer op de schouders rust van slechts een deel van de gemeenten zoals nu, maar dat de opvang beter verdeeld gaat worden over het land. Gemeenten krijgen een duidelijke opgave en verantwoordelijkheid met oog voor de verschillen per gemeente. Het maakt een einde aan de situatie dat asielzoekers van plek naar plek verhuizen in niet al te beste omstandigheden en dat de omgeving steeds overvallen wordt met last minute opgetuigde opvanglocaties. Structurele opvang scheelt bovendien honderden miljoenen in kosten ten opzichte van de peperdure tijdelijke (nood)opvang. Daarnaast kunnen opvanglocaties kleinschaliger worden.

De spreidingswet heeft zowel voor- als nadelen. Een voordeel is dat de wet ervoor zorgt dat alle gemeenten een eerlijk aandeel hebben in de (tijdelijke) opvang van asielzoekers en migranten. Ook kan de spreidingswet bijdragen aan een betere integratie van asielzoekers en migranten in de Nederlandse samenleving. Een nadeel is dat de spreidingswet niet door iedereen wordt gesteund. De wet is omstreden omdat het de staatssecretaris de mogelijkheid geeft gemeenten te dwingen asielzoekers op te nemen. Bovendien is er kritiek op de manier waarop de spreidingswet wordt uitgevoerd. De belangenorganisaties van de gemeenten en de provincies, de VNG en het IPO, zijn voorstander van de spreidingswet, maar op lokaal niveau is er juist vaak veel weerstand. Een groot aantal gemeenten levert vrijwillig niet voldoende opvangcapaciteit. Ze hebben naar eigen zeggen geen geschikte plek voor een azc en dat het Rijk gemeenten moet kunnen dwingen om asielzoekers te huisvesten, vinden veel lokale politici een ongepaste aantasting van de gemeentelijke soevereiniteit. Dit geldt bijvoorbeeld in de gemeente Oldebroek waar men mordicus tegen opvang van asielzoekers is. In de gemeente is een opvanglocatie van 300 asielzoekers gepland.

Unicef noemt de organisatie de wet “essentieel voor het welzijn van duizenden kinderen die nu al jaren zonder perspectief en vaak zonder goede begeleiding, zorg en onderwijs in (crisis)noodopvanglocaties verblijven die niet geschikt voor hen zijn.” De spreidingswet moet zorgen voor het creëren van voldoende stabiele en kleinschalige opvanglocaties. “Dat voorkomt vele verhuizingen, maakt persoonlijke aandacht voor het welzijn van kinderen mogelijk en biedt hen een kans om in rust en veiligheid te bouwen aan de toekomst.”

Vluchtelingenwerk zegt: “Al zeker twee jaar verblijven duizenden vluchtelingen op noodopvanglocaties waar de kwaliteit van de leefomstandigheden ver door de bodem is gezakt”, zegt de hulporganisatie. “Deze wet biedt de kans om eindelijk structurele verandering aan te brengen en zorgt dat de noodlocaties niet de nieuwe status quo worden.” Met het eerlijker verdelen van de opvang over Nederland, kan er volgens VluchtelingenWerk naar kleinschalige locaties worden gekeken “die centraler liggen en vluchtelingen meer kansen geven sneller te integreren in de samenleving”.

Geert Wilders (PVV) regeerde ook op de 'dwangwet', zoals hij het noemt met 'Mijn hemel'. In haar verkiezingsprogramma laat de PVV geen twijfel bestaan over de “dwangwet”, zoals die consequent wordt genoemd door de radicaal-rechtse partij. “Geen dwangwet: gemeenten nooit verplichten asielzoekers op te vangen”, valt te lezen. De PVV zit momenteel aan de onderhandelingstafel met de VVD over een mogelijke coalitie met NSC en BBB. JA-21 Kamerlid Annabel Nanninga sprak zelfs van "verraad" nu de VVD voor de wet stemt.

Inmiddels zet de steun aan de spreidingswet van de Eerste Kamer druk op de coalitieonderhandelingen. Waar Dilan Yeşilgöz erkent dat de Eerste Kamer haar eigen mening vormt, is Geert Wilders furieus. Hij zegt: "We hebben een probleem, daar gaan we over praten." De PVV "en een groot deel van Nederland" zijn niet gediend van de spreidingswet, benadrukte hij. De PVV-leider zei "van harte" te hopen dat de formerende partijen er de komende dagen uitkomen. "Het moet wel worden opgelost, want het is een serieus probleem voor mijn partij'', stelde de partijleider van de PVV ferm.

Bron: RTL