De klassieke criminaliteit daalt; politie zet steviger in op cybercrime en ondermijning

De politie en Openbaar Ministerie Oost-Nederland blijven in 2019 stevig inzetten op cybercrime en ondermijning. Dit benadrukken Regioburgemeester Hubert Bruls, Hoofdofficier van Justitie John Lucas en politiechef Oscar Dros tijdens een persbijeenkomst. Daar werden de plannen voor 2019 uit de doeken gedaan. Volgens Oscar Dros is het geen verrassing dat cybercrime en ondermijning nog steeds grote prioriteit hebben. “Het afgelopen jaar heeft de samenleving kunnen zien dat deze twee vormen van criminaliteit dichterbij komen en ernstiger zijn dan veel mensen denken. Daar werd door politie en partners al stevig op ingezet en dat daar gaan we ook in 2019 mee door.”

De politie ziet al een paar jaar dat de klassieke vormen van criminaliteit afnemen. Deze trend zette ook in 2018 in Oost-Nederland door. Burgemeester Bruls is hier blij mee. “Het aantal woninginbraken is bijvoorbeeld afgenomen van circa 11.000 in 2014 tot 6.076 in 2018 en het aantal gevallen van diefstal van motorvoertuigen is bijna gehalveerd van circa 2.200 in 2014 naar 1.185 in 2018.”

Ondanks de dalende cijfers blijft de aanpak belangrijk. Met name als het gaat om ‘high impact crime’, de misdrijven die mensen hard raken. Bruls: “De daling betekent niet dat we op onze lauweren gaan rusten. De lokale situatie is leidend: de driehoek heeft de keuze om extra capaciteit te investeren in die vormen van criminaliteit die op dat moment aandacht vragen”. Hoofdofficier John Lucas is van mening dat de doorzetting van de daling van de klassieke criminaliteit deels tot tevredenheid mag stemmen. Maar hij is ook kritisch: “Er worden nog altijd zaken niet opgepakt vanwege personeelsgebrek bij de politie. Daar zal ik aandacht voor blijven vragen”.

De afgelopen jaren hebben we steeds meer te maken gekregen met een nieuwe vorm van criminaliteit: cybercrime. Deze criminaliteit wordt steeds complexer en kent een toename in het aantal slachtoffers, economische schade en financieel gewin. Ook heeft het een grote impact op het veiligheidsgevoel van slachtoffers. In 2019 gaan politie en OM de aanpak van cybercrime en gedigitaliseerde criminaliteit in Oost-Nederland verder intensiveren. Volgens Oscar Dros worden signalen, meldingen en aangiftes van veelvoorkomende cybercrime sneller opgepakt. Het OM en de verschillende politie-eenheden werken steeds beter samen met partners om meer inzicht te krijgen in de complexere vormen van cybercrime.

Dros: ”Het is essentieel dat we voldoende kennis hebben van de verschillende vormen van cybercrime. Op punten waar we die kennis nog niet hebben, moeten we die zo snel mogelijk krijgen. Daarom is het mooi dat Oost-Nederland er 26fte extra capaciteit bij krijgt voor de aanpak van cybercrime. 16fte daarvan vormt een speciaal cyberteam, waarmee we de grote cybercriminelen gaan opsporen. De overige 10 fte worden verdeeld over de districten om de kennis in de basisteams te vergroten en zaken daar aan te pakken.”

De viervoudige moord in Enschede in een pand midden in een woonwijk, talloze drugsdumpingen, handgranaten bij horecapanden en de opgerolde drugsbende uit Almelo. Dit waren in Oost- Nederland het afgelopen jaar de meest in het oog springende voorbeelden van ondermijnende criminaliteit. In de aanpak ervan werd een aantal mooie successen geboekt. Maar voortdurende en intensieve aandacht blijft noodzakelijk vanwege de heftigheid en ernst van deze vorm van criminaliteit. In Nijmegen werd bijvoorbeeld een kilometerslang spoor van chemisch afval aangetroffen in een woonwijk. Daar waar criminelen eerder kozen voor het dumpen in het buitengebied, werd nu een woonwijk geconfronteerd met deze dumping. De aanpak van ondermijnende criminaliteit vraagt om goede samenwerking met partners, zoals gemeenten en belastingdienst.

Volgens John Lucas hebben politie en OM de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in het in kaart brengen van criminele netwerken. Lucas: “Onze aanpak is daardoor steeds gerichter. We kijken waar we binnen de netwerken de meeste effecten bereiken. De aandacht kan, naast op de criminelen, ook gericht worden op mensen die dit soort criminaliteit mogelijk maken.” Een goed voorbeeld daarvan is het onderzoek waarbij de politie de leverancier van cryptofoons op het spoor kwam. Via diens server lukte het om versleutelde communicatie tussen criminelen te onderscheppen. Rechercheurs konden meelezen en er werden 258.000 chatberichten onderschept.

Lucas: “ De kern is dat we onze aanpak proberen te versterken op innovatieve manieren en dan is extra capaciteit in de komende jaren ook nodig. Oost-Nederland krijgt er in de komende vier jaar 23 fte extra capaciteit bij voor de aanpak van ondermijnende criminaliteit. Deze zetten we zo efficiënt mogelijk in om deze vorm van criminaliteit die de normen en waarden van onze samenleving aantast, een halt toe te roepen.”

De goede resultaten in 2018 waren niet mogelijk geweest zonder de inzet van alle politiemedewerkers. Zowel in het ‘blauw’ op straat als bij de recherche en ondersteunende diensten is ontzettend hard gewerkt. Burgemeester Bruls: “De grote onderzoeken vroegen van veel politiemedewerkers over langere termijn een 24/7 inzet. Dat is een behoorlijke prestatie, helemaal als we ons realiseren dat de capaciteit ondanks de nieuwe sterkteverdeling en toezeggingen uit het regeerakkoord structureel te laag is. We blijven ons daarom in Den Haag sterk maken voor meer capaciteit.