Bewaar drankblikjes voor invoering statiegeld op 1 april

Nederlanders moeten de komende maanden drankblikjes bewaren en deze 1 april inleveren bij de supermarkt voor statiegeld. Die oproep doet milieuactivist Merijn Tinga, beter bekend als de Plastic Soup Surfer, in zijn laatste podcast aflevering. “Dan kan je flink cashen.”

Op 31 december had er statiegeld op blik moeten ingaan. Dit met als doel de enorme hoeveelheid blikjes in het zwerfafval terug te dringen. Maar ondanks twee jaar voorbereidingstijd waren de supermarkten er niet op tijd klaar voor waardoor de maatregel pas 1 april ingaat. Hoewel je nu nog geen statiegeld betaalt, hebben sommige blikjes sinds 31 december wel het statiegeldlogo.

“Een leuke tip: krijg statiegeld terug die je nooit betaald hebt! Ga allemaal die blikjes met statiegeldlogo's sparen want in april kan je ze straks allemaal inleveren”, zegt Tinga. “een kleine genoegdoening voor het negeren van de wet door de supermarkten.”

In de Plastic Soup Surfer podcast

blikken Tinga en co-host Richard den Haring terug op de periode sinds het kabinet begin 2021 aankondigde dat er statiegeld op blikjes zou komen. Te horen is hoe supermarkten eerst anderhalf jaar verspilden aan een plan om blikjes buiten hun winkels, op straat, in te zamelen. Dat trokken ze uiteindelijk in nadat gemeenten protesteerden.

Vervolgens lieten de supermarkten afgelopen juni doodleuk weten dat ze de wettelijke invoerdatum van 31 december 2022 niet gingen halen. Een boete waarmee staatssecretaris Vivianne Heijnen dreigde, wisten ze van tafel te krijgen door naar de Raad van State te stappen. In de podcast doet Tinga verslag van die rechtszaak. Hij spreekt onder andere advocaat van milieuorganisatie Recycling Netwerk, ook partij in de zaak. Die noemt de actie van de supermarkten een “middelvinger naar de overheid maar eigenlijk ook naar de gewone burger en consument”.

Toch gaf de Raad van State de supermarkten hun zin. Er wordt niet gehandhaafd door de inspectie tot 1 april 2023. “Het is ze weer gelukt om de boel te vertragen. De kont tegen de krib gooien loont”, concludeert Tinga. Overigens is het maar afwachten of de overheid de nieuwe datum van 1 april wél kan afdwingen. “De vraag die boven de markt hangt, is of supermarkten sowieso onder alle wetgeving kunnen uitkomen”, zegt Tinga. Kamerlid Hagen van D66 heeft kamervragen gesteld. Er zal kritisch gekeken moeten worden naar manieren om het bedrijfsleven te kunnen dwingen zich aan de wet te houden. Of dat inderdaad nodig is, wordt de komende maanden duidelijk.

Meer weten? Luister de podcast .

De Plastic Soup Surfer Podcast is een initiatief van Merijn Tinga, die als Plastic Soup Surfer al jaren strijdt tegen plasticvervuiling. Samen met podcastmaker Richard den Haring onderzoekt hij vervuiling en gaat hij op zoek naar manieren om te verduurzamen. De Plastic Soup Surfer Podcast is te beluisteren op alle bekende podcast-platforms en makkelijk te vinden via Anchor.fm. Productie is in handen van Studiolijn14/ podcastluisteren.nl. De redactie bestaat uit Richard den Haring, Andy Clarke, Esther Leystra en Tom Kikken.

In februari 2020 werd bekend dat statiegeld op blikjes verplicht wordt per 31 dec 2022. Voor plastic flesjes was al een jaar eerder besloten dat komende zomer statiegeld verplicht wordt - per 1 juli 2021. In beide gevallen is het politieke beleid gebaseerd op de 'Plastic Soup Surfer petitiemotie'. Deze motie stelde dat er 70% reductie van zwerfblikjes en flesjes moest worden gerealiseerd. Ondanks inspanningen van het bedrijfsleven bleek het gestelde doel enkel te bereiken via de invoering van statiegeld.

Staatsecretaris Stientje van Veldhoven verklaarde in het Algemeen Overleg van 15 maart 2018:

Door statiegeld voorkomen we jaarlijks honderd miljoen flesjes en blikjes die als zwerfafval op straat, in de bermen, parken en rivieren terecht komen.