Angst voor de Belastingdienst reden waarom mensen geen gebruik maken van voorzieningen en toeslagen

Waarom maken mensen geen gebruik van sociale voorzieningen? Olaf Simonse van de Universiteit Leiden zocht het uit. Veelal denken mensen niet in aanmerking te komen voor de zorgtoeslag kinderopvangtoeslag en het kindgebonden budget. Een andere reden is dat mensen dit niet durven uit angst voor de belastingdienst.

Het doel van sociale voorzieningen is dat mensen die tijdelijk of langere tijd niet of niet volledig in hun levensonderhoud kunnen voorzien een inkomen krijgen van een overheid. Zo kent de landelijke overheid de zorgtoeslag, kinderopvangtoeslag en het kindgebonden budget. Toch vraagt niet iedereen deze toeslagen aan. Een belangrijke reden is dat sommige mensen denken er niet voor in aanmerking te komen.’ Een andere reden is de angst voor terugvordering. Uit interviews die Simonse hield blijkt dat de angst voor de belastingdienst er goed in zit. Simonse zegt: '‘In interviews vertelden mensen me bang te zijn een schuld op te bouwen. Een toeslag is een voorschot dat je ontvangt op basis van een inschatting van je inkomen. Een jaar later, na de belastingaangifte over het voorgaande jaar, wordt bekeken of je genoeg, te weinig of te veel hebt gekregen. Van de 8 miljoen toekenningen per jaar blijkt bij 2,3 miljoen sprake te zijn geweest van een te hoge toeslag. De ontvanger moet het te veel ontvangen geld terugbetalen. Soms is het een klein bedrag, soms een hoog bedrag. Sommige mensen zien hier tegenop; het vormt een psychologische drempel om een voorziening aan te vragen. Mensen vertelden me ooit een flinke terugvordering te hebben gekregen en sindsdien geen toeslagen meer te willen – zelfs niet als ze die echt nodig hebben. Hun ervaring gaat ook gepaard met onbegrip en wantrouwen tegen de overheid.’

Simonse wil nu aan de slag met data van het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) aan de slag om honderdduizenden gegevens te analyseren, met aandacht voor de zorgtoeslag. De onderzoeksvraag is als mensen in jaar X een terugvordering hebben gekregen bij één van de toeslagen, vragen ze dan in de jaren erna wel of niet een zorgtoeslag aan?

Het komend onderzoek van Simonse is volledig gebaseerd op data van het CBS. Die gebruikt hij op drie terreinen. ‘Allereerst om mensen te selecteren die recht hebben op zorgtoeslag. De criteria daarvoor zijn dat je minstens 18 jaar bent en maximaal een bepaald inkomen en vermogen hebt. Andere gegevens van het CBS zijn bedoeld om mensen van het onderzoek uit te sluiten. Het gaat om categorieën die op basis van de criteria weliswaar recht zouden hebben op zorgtoeslag, maar die om bepaalde redenen toch niet krijgen. Denk aan mensen die de premie voor de zorgverzekering niet betalen. Het CBS heeft een overzicht van deze groep. Een ander voorbeeld zijn Nederlanders die in het buitenland werken en daar via hun werkgever een zorgverzekering hebben.’' Simonse legt het als volgt uit: '‘We maken een vergelijking tussen twee versies. In de eerste staat iemands voorlopige toekenning van de toeslagen voor het lopende jaar. Een jaar later is er de versie met daarin de definitieve toekenning van de toeslagen over het afgelopen jaar. Die is gebaseerd op de belastingaangifte over dat jaar. De vergelijking maakt duidelijk of de betreffende persoon al dan niet een terugvordering heeft gekregen. Is er inderdaad een terugvordering? Dan moet over de jaren erna uitwijzen of hij of zij wel of niet opnieuw een zorgtoeslag of andere toeslag heeft aangevraagd. Voor de volledigheid: al deze data zijn niet herleidbaar tot individuen; het zijn gepseudonimiseerde gegevens.'’ Simonse verwacht volgend jaar de onderzoeksresultaten bekend te maken. Ze kunnen op overheidsniveau nuttig zijn bij beleidsontwikkeling op het vlak van terugvordering. Ik denk vooral aan het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de Dienst Toeslagen

———-

Het nieuws van Zwolle.nieuws.nl gemakkelijk volgen? Like dan ook onze Facebookpagina , volg ons op X (Twitter) of krijg gratis onze dagelijkse of wekelijkse nieuwsbrief . Adverteren op rheden.nieuws.nl bel dan: Serge Klaassen voor de prijzen en mogelijkheden 06-36455297.