Minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening stuurt het wetsvoorstel voor het schrappen van voorrang voor statushouders in de sociale huur voor advies naar de Raad van State. Doel van het wetsvoorstel is het normaliseren van de positie van statushouders op de woningmarkt.
In het eerste jaar na inwerkingtreding van de wet, krijgen gemeenten nog één jaar de mogelijkheid om statushouders voorrang te geven op het huren van kamer of gedeelde woonruimte. Dit geldt als stimulans om ervoor te zorgen dat woningdelen de nieuwe norm wordt voor alleenstaande statushouders. Ook helpt dit bij de uitstroom uit asielopvanglocaties die momenteel vol zijn.
Het normaliseren van de positie van statushouders betekent dat zij op dezelfde manier als andere Nederlanders moeten zoeken naar een passende woning. De minister spreekt statushouders als eerste aan op hun eigen verantwoordelijkheid voor het vinden van huisvesting. Ze kunnen zelf een huurhuis zoeken bij een particuliere verhuurder, een huis kopen of tijdelijk wonen bij vrienden, familie of een hospita. Soms krijgen statushouders via studie of werk ook voorrang op een woning. Andere opties zijn woningdelen of gebruikmaken van flexwoningen, doorstroomplekken of opvanglocaties die zijn omgebouwd tot woningen.
Het kabinet zet nu al verschillende instrumenten in om de huisvestingsopties voor statushouders en andere woningzoekenden te vergroten. Zo krijgen gemeenten subsidie om speciale doorstroomlocaties te openen, waar ook andere woningzoekenden een plek kunnen vinden. Deze tijdelijke woonvormen helpen statushouders om te beginnen met werken en inburgeren. Zo verlaten ze de asielopvang sneller, wat helpt om de huidige druk op de opvang te verlagen. Voor andere woningzoekenden bieden deze woonvormen ook kansen voor een snellere start van hun wooncarrière.
Het wetsvoorstel lag dit voorjaar in consultatie, waarbij iedereen op het wetsvoorstel kon reageren. Uit de consultatie kwam veel steun van inwoners voor het normaliseren van de positie van statushouders op de woningmarkt. Veel mensen die reageerden steunen het idee om statushouders geen voorrang meer te geven in de wachtrij op een betaalbare woning. Tegelijk maken gemeenten, provincies en andere organisaties zich zorgen over de gevolgen. Ze willen dat statushouders kunnen blijven doorstromen vanuit de asielopvang naar woonruimte en een goede start kunnen maken in de maatschappij.
Het wetsvoorstel en de huisvestingsopties maken onderdeel uit van een set maatregelen die het kabinet neemt om grip te krijgen op migratie door de asielinstroom terug te dringen en de druk op de opvang te beperken. De maatregelen uit dit pakket worden stap voor stap ingevoerd en in samenhang met elkaar bezien. De betrokken ministers informeren de Tweede Kamer nog voor de zomer over de voortgang.