Peter Snijders ondertekent manifest in de strijd tegen ondermijnende criminaliteit

Burgemeesters uit het hele land waaronder Peter Snijders hebben een manifest ondertekend waarin meer geld en aandacht wordt gevraagd voor de bestrijding van ondermijnende criminaliteit. Ook pleiten ze voor het legaliseren van softdrugs om ‘het veelkoppige monster’ de baas te worden.

”Door het hele land worden hennepkwekerijen en synthetische drugslabs ontmanteld. Drieduizend kilo cocaïne met een straatwaarde van 195 miljoen euro wordt aangetroffen in De Kwakel, een drugslab midden in het centrum van Veghel, een crystal meth-lab in Arnhem, miljoenen aan coke in uitgeholde boomstammen in de haven van Rotterdam, een ondergrondse drugsput op de Brabantse Wal, harddrugs en wapens in een loods in Enschede, de moord op advocaat Derk Wiersum, de overval op een waardetransport in Amsterdam Noord die eindigde in een klopjacht in Broek in Waterland; de lijst is eindeloos”, zo schetst het manifest de situatie in een notendop.

Steeds meer uitwassen

‘‘Recent dieptepunt is de laffe moord op Peter R. de Vries, gepleegd door nietsontziende criminelen. Op klaarlichte dag neergeschoten. Een misdaadjournalist die geen blad voor de mond nam, de georganiseerde criminaliteit op de hielen zat en vertrouwenspersoon werd van een kroongetuige in het Marengo-proces. Wij, burgemeesters van gemeenten groot en klein, zien dagelijks de gevolgen van deze ondermijnende criminaliteit. Corruptie, bedreigingen, intimidatie, geweld en helaas steeds meer doden. Ook het aantal vergismoorden neemt toe. Staat je naam op een dodenlijst? Dan is ook je omgeving niet meer veilig.’’

Doorbraken nodig

De burgemeesters, verantwoordelijk voor de openbare orde in hun gemeenten vechten er al jaren tegen onder andere steeds strenger beleid, nog strengere verordeningen, het weren van criminelen uit de buurt van kwetsbare inwoners en het oprollen van hennepkwekerijen en drugslabs, maar ze zien hoe het monster steeds weer de kop opsteekt. ‘De aanpak van ondermijnende criminaliteit heeft doorbraken nodig,’ schrijven ze nu.

Vier kernpunten

Ze noemen daarvoor vier kernpunten: pak en pluk de criminelen, breek de ‘gouden roltrap’ voor de georganiseerde criminaliteit af, legaliseer softdrugs en mobiliseer de samenleving. Om het eerste punt te kunnen realiseren wordt de terugkeer van de zichtbare wijkagent bepleit, ‘de ogen en oren in de wijk’. De capaciteitsproblemen bij de politie leiden tot ‘perverse prioritering’: wel of geen slachtoffer, wel of geen lichamelijke schade, wel of geen grote kans om de dader te pakken. Het is de bestuurders een gruwel.

Keten verbeteren

‘’Onze eerste linie buiten op straat mag niet moeten kiezen tussen een zedenzaak of een overval. Tussen het oprollen van een hennepkwekerij waarvan de kopstukken nooit gevonden worden of WhatsApp-fraude. Het doen van onderzoek naar ondermijnende criminaliteit vergt veel tijd en aandacht. Zo lang als mogelijk onzichtbaar blijven en dan ineens een grote slag slaan.’’ Is dat gelukt, dan moet ook het vervolg soepel verlopen zonder achterstanden bij het Openbaar Ministerie en de rechterlijke macht.

Zaken blijven nu ‘tergend lang op de plank liggen’, zien de burgemeesters. ‘’Daders worden zelden vastgehouden in afwachting van de zitting en pakken hun oude leven op. Slachtoffers kunnen daardoor heftige gebeurtenissen maar moeilijk afsluiten. Dit tot onze grote frustratie, maar ook die van officieren, advocaten en rechters. Het gevolg is dat ons land ‘een gouden roltrap’ naar het grote geld is geworden voor de georganiseerde criminaliteit: hoge opbrengsten, onvoldoende handhaving en lage straffen.”

Eenmaal op de derde of vierde trede is er geen weg terug meer, en gaat de roltrap gestaag voorwaarts, zo schetst het manifest die metafoor. ‘’Wij willen de eerste drie treden van die roltrap afbreken, zodat de risico-opbrengstenverhouding drastisch verandert.’’ Middelbare scholen zijn de visvijver voor criminelen, weten de ondertekenaars van alle politieke kleuren. Zorg ervoor dat die aanvoerlijn wordt afgesneden.

Stap naar grote criminaliteit

De handel in softdrugs is voor de georganiseerde alleen aantrekkelijk omdat het product illegaal is. Bedoeld om mensen weg te houden van deze producten zorgt deze illegaliteit juist voor een hogere winstgevendheid en vergrote gevaren voor de samenleving. ‘’Hennep vormt een ideale instap in de wereld van het grote criminele geld. Met een paar honderd euro is een gemiddelde kwekerij ingericht en iedere tien weken valt er een paar duizend euro te verdienen. Dat kan weer geïnvesteerd worden in meer kwekerijen, grotere kwekerijen of in het opzetten van import en productie van harddrugs voor het nóg grotere geld.’’

Het antwoord: maak een einde aan dit verdienmodel. Haal de instapkaart naar de grote criminaliteit weg. ‘’Het is deze markt waarop de maatschappelijke olievlekwerking het meest zichtbaar is. Met het legaliseren van softdrugs kunnen we betere afspraken maken met coffeeshops die het verkopen, de productie en het gebruik reguleren en we ontlasten de rechtspraak. We kunnen met fatsoen zorgen voor goede voorlichting, maar ook voor onderzoek en preventie waar dat nodig is.’’

Beroepscriminelen worden zo niet op het rechte pad gebracht, realiseren de burgemeesters zich. Die vinden wel nieuwe verdienmodellen. Maar kwetsbare inwoners worden zo wél beschermd tegen ‘de verleiding van de snelle oplossing die geen oplossing is’. De drempel om in de drugs te stappen wordt een flink stuk hoger.

Burgers mobiliseren

Daarnaast zijn burgers essentieel bij de aanpak van ondermijnende criminaliteit. ‘Zonder hen slaagt deze aanpak niet. Onze inwoners zien en horen wat er in de samenleving gebeurt. Zij zijn de opvoeders van onze jeugd, de vaders en moeders op het sportveld of in de voetbalkantine, de klassenouders die de handen uit de mouwen steken, degenen die boodschappen doen en door winkelstraten rijden, ze zijn buren, vrienden en familie. Onze inwoners zijn de mensen die de telefoon moeten pakken en Meld Misdaad Anoniem bellen.’ Of de wijkagent moeten aanspreken als ze denken dat het ergens in de buurt niet pluis is.

Veiligheid serieus nemen

Dat is geen ‘klikken’, maar veiligheid serieus nemen. ‘Vertel wat er gebeurt, maak transparant wat die onderwereld is. Hoe meer licht we creëren, hoe minder schaduw er overblijft.’ Ofwel: laat zien wat er schuilgaat achter ‘het is maar een jointje’. Criminelen zouden geen criminelen zijn als ze niet telkens nieuwe, vernuftige manieren zouden uitdenken om zichzelf te verrijken ten koste van de samenleving. ‘Maar wij zijn ervan overtuigd dat we met dit manifest haalbare doelen stellen, die we in gezamenlijkheid gaan bereiken. Politie, Openbaar Ministerie, rechtspraak, gemeenten, inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners. Dit is ons startpunt. We weten wat we krijgen als we blijven doen wat we deden.’’

Misdaadauteur Karst Bakker

Wie wil weten hoe simpel het is om in de drugswereld terecht te komen moet de boeken van de Zwolse misdaadauteur Karst Bakker maar eens lezen.

nieuws